Ak Parti hükümetlerinin en hassas olduğu konuların başında sosyal devlet olma gayreti gelmiştir.
İktidarın ilk yılında (2003) emekli maaşlarına seyyanen yüksek oranda zam uygulandı
Hükümet, işçi emekli aylığına ‘‘Sosyal Destek Ödemesi’’ adı altında seyyanen 75-100 lira arasında iyileştirme yaptı. Buna göre, bu aydan itibaren en düşük SSK emekli maaşı 257 liradan 332 liraya çıktı. En düşük Bağ-kur emekli maaşı 150 liradan 250 liraya, en düşük tarım sigortalıları maaşı 66 liradan 166 liraya yükseltildi. 65 yaş üzerindekilerin aldığı yaşlılık aylığı ise yüzde 100 arttırılarak, 24 liradan 48 liraya çıkarıldı.
Sağlık hizmeti konusunda bütçeden yüksek oranda destek uygulamasına gidildi.
Sağlık hizmetleri ve emekli maaşlarına uygulanan yüksek artışlar, her yıl bütçeden verilen büyük destekle karşılandı.
Bu destek 2003 yılında yıllık 10.6 milyar dolarla başladı 2010’da 36 milyar dolara kadar çıktı. 2019’da da yine 30 milyar dolar düzeyinde devam etti.
Bu destek 17 yılda toplam 480 milyar dolar oldu. TL olarak 2 Trilyon 700 milyar Lira ( 2 trilyon vergi toplandı ne oldu para diye hep soruluyor)
Bu desteğin 2002 öncesinde bütçe giderlerinin toplamına oranı %10’un altındayken 2002 sonrasında ortalama % 17 oldu. 2002 yılında bütçe gideri toplam 119 milyar TL / 71 milyar $ , 2018'de bütçe gideri 830.4 milyar TL /145 milyar $ olduğunu göz önüne alırsak desteğin ne kadar arttığını görebiliriz.
Mesela Ak Parti dönemi için çok konuşulan ÖZELLEŞTİRMELERDEN; SATILAN FABRİKALAR, LİMANLAR GİBİ BÜTÜN SATIŞLARDAN ELDE EDİLEN TOPLAM GELİR 60 MİLYAR DOLARDIR. Bu rakam, sosyal güvenlik sistemine bütçeden 3 yılda aktarılan paradan azdır.
Emekli maaşları dolara göre ortalama 3 kat artırılmış yılda iki defa ikramiye uygulaması başlatılmıştır.
Emekli maaşları 2002 yılında
SSK (İŞÇİ) 257,1 153 $ 2019/ 1200 TL-2000 TL 210-350 $
BAĞ-KUR (ESNAF) 148,7 88 $ 2019/ 1688 TL 296 $
BAĞ-KUR (TARIM) 65,8 40 $ 2019/ 1332 TL 233 $
EMEKLİ SANDIĞI 376,6 226 $ 2019/ 2.522 TL 439 $
İktidarın ilk yılında (2003) emekli maaşlarına seyyanen yüksek oranda zam uygulandı
Hükümet, işçi emekli aylığına ‘‘Sosyal Destek Ödemesi’’ adı altında seyyanen 75-100 lira arasında iyileştirme yaptı. Buna göre, bu aydan itibaren en düşük SSK emekli maaşı 257 liradan 332 liraya çıktı. En düşük Bağ-kur emekli maaşı 150 liradan 250 liraya, en düşük tarım sigortalıları maaşı 66 liradan 166 liraya yükseltildi. 65 yaş üzerindekilerin aldığı yaşlılık aylığı ise yüzde 100 arttırılarak, 24 liradan 48 liraya çıkarıldı.
Sağlık hizmeti konusunda bütçeden yüksek oranda destek uygulamasına gidildi.
Sağlık hizmetleri ve emekli maaşlarına uygulanan yüksek artışlar, her yıl bütçeden verilen büyük destekle karşılandı.
Bu destek 2003 yılında yıllık 10.6 milyar dolarla başladı 2010’da 36 milyar dolara kadar çıktı. 2019’da da yine 30 milyar dolar düzeyinde devam etti.
Bu destek 17 yılda toplam 480 milyar dolar oldu. TL olarak 2 Trilyon 700 milyar Lira ( 2 trilyon vergi toplandı ne oldu para diye hep soruluyor)
Bu desteğin 2002 öncesinde bütçe giderlerinin toplamına oranı %10’un altındayken 2002 sonrasında ortalama % 17 oldu. 2002 yılında bütçe gideri toplam 119 milyar TL / 71 milyar $ , 2018'de bütçe gideri 830.4 milyar TL /145 milyar $ olduğunu göz önüne alırsak desteğin ne kadar arttığını görebiliriz.
Mesela Ak Parti dönemi için çok konuşulan ÖZELLEŞTİRMELERDEN; SATILAN FABRİKALAR, LİMANLAR GİBİ BÜTÜN SATIŞLARDAN ELDE EDİLEN TOPLAM GELİR 60 MİLYAR DOLARDIR. Bu rakam, sosyal güvenlik sistemine bütçeden 3 yılda aktarılan paradan azdır.
Emekli maaşları dolara göre ortalama 3 kat artırılmış yılda iki defa ikramiye uygulaması başlatılmıştır.
Emekli maaşları 2002 yılında
SSK (İŞÇİ) 257,1 153 $ 2019/ 1200 TL-2000 TL 210-350 $
BAĞ-KUR (ESNAF) 148,7 88 $ 2019/ 1688 TL 296 $
BAĞ-KUR (TARIM) 65,8 40 $ 2019/ 1332 TL 233 $
EMEKLİ SANDIĞI 376,6 226 $ 2019/ 2.522 TL 439 $
2002 ÖNCESİ MAAŞLARA DİKKAT EDİLİRSE, BAĞKUR EMEKLİSİ 88 DOLAR, TARIM EMEKLİSİ 40 DOLAR MAAŞ ALABİLİYORDU.
Eğer Ak Parti iktidarı da maaşları sadece doların artışı kadar artırsaydı veya 17 senelik enflasyon değişimi olan %394 oranında maaşları artırsaydı. Bugün ödediği maaşın yarısından az maaş yükü olacaktı. Aynı durum memur maaşlarında da gerçekleşti. Sağlık alanında da SGK’nın hizmetleri eskiye kıyas edilemez düzeyde arttığını biliyoruz.
Eğer Ak Parti iktidarı da maaşları sadece doların artışı kadar artırsaydı veya 17 senelik enflasyon değişimi olan %394 oranında maaşları artırsaydı. Bugün ödediği maaşın yarısından az maaş yükü olacaktı. Aynı durum memur maaşlarında da gerçekleşti. Sağlık alanında da SGK’nın hizmetleri eskiye kıyas edilemez düzeyde arttığını biliyoruz.
Burada küçük bir hesap yapınca 17 senelik iktidar döneminde düşük gelir kesimini oluşturan emekliye, memura ödenen maaşa ve sağlık giderine bütçeden aktarılan para bu düzeyde olmayıp eski düzenin devamı şeklinde uygulansaydı. Yani sadece maaşlarda enflasyon oranı bir artış ve sağlık sektörü de eski usulde devam etseydi. DEVLETİN KASASINDAN EN AZ 500 MİLYAR DOLAR DAHA AZ PARA ÇIKMIŞ OLACAKTI. (emekli maaşlarının yanında devletin personel giderini de hesaba katıyoruz. Bu gideri 2016 yılını dikkate alarak yaparsak çünkü bu yıl bir ortalama vermektedir mesela 2013'te dolar olarak daha yüksek maaş gideri olmuştur. 2016 yılı personel gideri 46 milyar dolardır 17 yılın personel ve prim destek gideri bu hesapla 800 milyar dolardan fazladır.) Burada özelleştirmelerden elde edilen toplam paranın 60 milyar dolar olduğunu hatırlatalım.
AK PARTİ İKTİDARI, ÜLKEDE GELİR DENGESİNİ BİRAZ OLSUN SAĞLAMAK İÇİN İKTİDARIN İLK DÖNEMLERİNDE ÖNCELİKLE MAAŞLARI YÜKSEK TUTMAYI TERCİH ETMİŞTİR. Maaşları eski düzenle devam ettirip bu parayı daha görünür hizmetlere harcayabilirdi veya iş adamlarına bunu destek olarak dağıtabilirdi. Belki üretim konusunda, ülke ekonomisi açısından daha faydalı olurdu ama hükümet öncelikle düşük gelirlilerin durumunu düzeltmeyi tercih etti. Bu durum tüketimin, ithalatın artmasına sebep olmuştur fakat bu dönemde orta kesimin ülkenin büyümesindeki payını önemli oranda almasını sağlamıştır. Anadolu’da birçok ilimiz memur maaşlarına endeksli bir ekonomiye sahipti bu yolla onların da kalkınmaları sağlanmıştır.
Bu durum her ülkede böyle olmadı, mesela büyük avrupa devletleri çok büyük milli gelirlere sahiptirler ama maaşların alım gücü eskiye oranla düşmüştür.
İktidar 3-4 yıldır yatırımlarda yap–işlet-devret modeline dönmüştür. Çünkü zorunlu altyapı yatırımları büyük oranda tamamlanmıştı. Maaşlar da 2012-2013 yıllarına oranla daha düşüktür. Devlet artık üretim ekonomisine bütçeden daha çok kaynak ayırmak yoluna gitmektedir. Yap işlet modelinde uzun vadede maliyetler daha fazla olmakla beraber devlet bütçesinden üretim ve teknoloji yatırımlarına büyük pay ayrılması ülke ekonomisine daha faydalıdır.
Bu durum her ülkede böyle olmadı, mesela büyük avrupa devletleri çok büyük milli gelirlere sahiptirler ama maaşların alım gücü eskiye oranla düşmüştür.
İktidar 3-4 yıldır yatırımlarda yap–işlet-devret modeline dönmüştür. Çünkü zorunlu altyapı yatırımları büyük oranda tamamlanmıştı. Maaşlar da 2012-2013 yıllarına oranla daha düşüktür. Devlet artık üretim ekonomisine bütçeden daha çok kaynak ayırmak yoluna gitmektedir. Yap işlet modelinde uzun vadede maliyetler daha fazla olmakla beraber devlet bütçesinden üretim ve teknoloji yatırımlarına büyük pay ayrılması ülke ekonomisine daha faydalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder