Öncelikle Türkiye'de oluşturulan Suriye'yi Türkiye karıştırdı yanlış algısını düzeltmek için Kasım Süleymani'nin yıkılmak üzere olan Esed rejimini kurtarması uzun zaman gündemden düşürülmemeli. Kazanmaya çok yaklaşan Suriyeli muhaliflerin katliama uğramasında ve Türkiye'ye göç etmeye mecbur bırakılmalarında İranlı generalin rolünü hatırlatmalıyız. Rejime verdiği desteği, bizzat örgütlediği daha çok Afganlı şiilerden oluşan Fatımiler Tugayını ve birçok şii silahlı örgütü gündeme getirmeliyiz.
800-1200 İran vatandaşı Suriye’de rejim safında savaşırken hayatını kaybetmiştir. İran’ın Suriye’deki kaybı sadece askeri unsurlarla sınırlı kalmamıştır. İran Suriye’de iç savaşın başlamasından bu yana yıllık 6-17 milyar dolar Esad rejimine mali yardımda bulunmuştur. İran’ın sadece bu süreçte Lübnan Hizbullahı'na sağladığı yıllık mali destek 800 milyon dolar civarındadır. Bu yüzden İran halkı İran hükümetine isyan etme noktasına gelmiştir.
İran’ın Suriye’ye müdahalesi 2012’de başlamış ve 2015’te Rusya’nın da sahaya askerlerini sürmesiyle Suriye’de işler içinden çıkılmaz hale gelmiştir. Suriye kendi iç dinamiklerine bırakılsaydı Esed 2012’de devriliyordu. Bu durumu o günkü gazete haberlerinden biliyoruz. Örnek olarak Mehmet Ali Brand’ın 20 Temmuz 2012 köşe yazısını okuyalım.
Bu yazıdan bir paragraf,
‘’Ancak ne yapabilecekleri konusunda soru işaretleri var. Esad’a cephane, silah ve para yardımı yapmanın ötesine geçebilmeleri imkansız. ABD veya Türkiye Suriye’ye fiilen müdahele ediyor olsalar, hadi neyse. Ancak ne Rusya ne de İran, Suriye’nin muhalif güçlerine karşı harekete geçemezler. Tek beklentileri, Baas rejiminin durumu kontrol altına alabilmesi. O da pek kolay görünmüyor. Tam aksine, iç savaş giderek yaygınlaşıyor. Moskova ve Tahran önümüzdeki dönemde desteklerini mutlaka sürdüreceklerdir, ancak bunun da bir süresi ve ölçüsü var.’’
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder