Türkiye neden üretim ekonomisine geçemedi?

Türkiye sanayi hamlesini 60’larda 70’lerde kaçırdı. Bugün üretim üretim diyen gençlerin babaları dedeleri o dönemde ağır sanayi hamlesi yapmalıyız diyen Necmettin Erbakan ile dalga geçiyordu.

Dünya sanayisi son yirmi yıl itibariyle uzakdoğuya taşınıyor. Batının sanayi devleri üretimlerini Çin, Hindistan, Endonezya ve bazı uzak doğu ülkelerine taşıdılar. Çin ihracatında elektronik ürünlerde yabancı sermayenin payı %60’ın üzerindedir.

Ülkelerin dünya ekonomisinden aldıkları pay açısından batı ülkeleri aleyhine ciddi bir düşüş söz konudur.
2002 ‘de ABD’nin dünya ekonomisindeki payı % 21,1,
Euro bölgesinin 15,7
Türkiye’nin 0,7 olmuştu
2010’da ABD’nin payı 19,7 ye Euro bölgesinin payı 14,6’ya düştü Türkiye’nin payı 1,1’e yükseldi
2014’te ABD’nin payı 16,1’e Euro bölgesinin payı 12,1’e geriledi, Türkiye’nin payı 1,0 oldu *

Türkiye yaşam tarzı açısından ve nüfus yoğunluğu açısından batı ülkelerine benzediği halde batı ülkeleri kadar ekonomik kayıp yaşamadı büyümesini uzakdoğu ülkeleri kadar yüksek tutabildi.

Türkiye belki üretim ekonomisinde daha fazla büyüyebilirdi fakat ülkenin 80 sene besleyip büyüttüğü büyük sermaye grupları teknolojik yatırımlara ve arge yatırımlarına çok yaklaşmadı.
Çünkü bu gruplar daha çok dünya devlerinin distribütörlüklerine razı olmuştu ve elleri bağlıydı.

Yeni dönemde büyük yatırım yapan gruplara baktığımızda ancak Özal dönemi zenginleri Çalık, Park, Sanko, Tosyalı, Zorlu gibi birkaç grubu görüyoruz. Yani Cumhuriyetin ilk dönemlerinde zenginleştirilen gruplar bağımsız marka üretim ekonomisine geçişte faydasız durumdadırlar.
Bu grupların en büyüğü olan Koçlar uzun süre hükümetten uzak durdu Cumhurbaşkanı ile görüştüğü günün ertesi ilginç veya tesadüf olarak Mustafa Koç hayatını kaybetti.
KOBİ ölçeğinde sanayi tesislerinde ciddi artış olmuştur DİE verilerine göre 2001 yılında imalat sanayi alanında KOBİ sayısı 211.000 dir. Bugün bu sayı 500.000'e yaklaşmıştır

Türkiye yatırımlar açısından jeostratejik konumu gereği enerji alanında, petrol ve doğalgaz geçiş hatları açısından, nükleer santral konusunda, elektrik santralleri, barajlar alanında gerekli yatırımlara ağırlık vermiştir ve bu alanda büyük projeler hayata geçirilmiştir. Bu yatırımların getirisi özelleştirilen şeker, kağıt, tütün fabrikalarının çok üstünde ve stratejiktir. Türkiye şartların, bölgenin ve geleceğin gereklerine uygun yatırımlarını yapmaktadır. Asıl problemlerinden olan Türkiye’nin geçmişten gelen büyük sermayelerinin bu yarışta bağımsız olmamaları ve ülke için gerekli yatırımları yapmamaları veya yapamamaları sorunu devam etmektedir.

*Dünya ekonomisinden alınan paylarla ilgili veriler Prof Dr Mahfi Eğilmez'in sayfasından alınmıştır. Tabloyu paylaşıyorum