Aleviliğin Ortaya Çıkışı ve Neo Muhalif Muhafazakarların Benzer Gidişatı.
Günümüzün Baba İshak'ı Bay Kemal
Dünya bir afet yaşıyor; pahalılık.
Önce
Pandemi sonrası Çin’in üretimi kısması, çip krizi ve navlon fiyatlarının 3.000 dolardan 18.000 dolara çıkması birçok ürünün fiyatının artmasını sağladı. Ardından Rusya Ukrayna savaşı doğalgaz, petrol ve gübre fiyatlarının kat kat artmasını sağladı. Bu ürünler özellikle gıda fiyatlarının çok artmasına sebep oldu.
Bunu biz demiyoruz, örneğin Macron:
------------
Son yıllarda yaşanan küresel olaylara ve buna karşı alınması gereken önlemlere ilişkin Macron, şunları kaydetti:
"Yaşadığımız şey, düzenden ziyade daha çok büyük bir değişim ve kargaşa gibi... Yıllardır bolluk olarak görünen dönemin sonlarını yaşıyoruz; ucuz, hiç bitmeyecek gibi olan ürünlerin, teknolojik bolluğun, toprağın, ham maddenin, suyun." "pervasızlığın, savurganlığın ve bolluk devri"nin sona erdiğine, hükümetin buna karşı önlem alması gerektiğine dikkati çekti.
- "Yıllardır bolluk olarak görünen dönemin sonlarını yaşıyoruz
---------
Üstelik Fransa enerjisini daha çok nükleer santrallerden karşılayan tarım alanında gelişmiş bir ülkedir. Buna rağmen o bolluk ucuzluk günlerinin bittiği söylüyor.
Avrupa’da genel duruma bakarsak
Geçen yıl eylülün başında Avrupa'da en fazla derinliğe sahip Hollanda merkezli doğalgaz ticaret noktası TTF'de işlem gören vadeli kontratların fiyatı megavatsaat başı fiyatı 30 euro seviyesindeyken, fiyatlar bir yıl boyunca sürekli artış gösterdi ve yüzde 1000 artışla geçen hafta megavatsaat başına 346 euroyu gördü.
Kömür fiyatlarının da bu süreçte rekor seviyeye ulaşması ve arz endişeleri nedeniyle Avrupa'nın gösterge elektrik piyasalarından Almanya'da ağustosta elektrik fiyatları ilk kez megavatsaat başına 700 avroyu geçti. Bu rakam 6 ay önce 128 avro, 1 yıl önce 82 avro, 2 yıl önce 35 avro seviyesindeydi. Böylece, elektrik fiyatları da enerji krizinin başından beri yaklaşık yüzde 755 arttı.
Gıda fiyatlarının çok artmasının sebebi olan gübrede de durum;
Yaşanan kriz nedeniyle azotlu gübrelerin ana unsuru olan amonyum fiyatları Avrupa piyasalarında hızla artıyor.
Amonyumun tonu 2 yıl öncesinde 230 dolarken, geçen yıl 700 dolara kadar çıkmıştı. Savaş sonrasında bu yükseliş ivme kazandı ve mevcut durumda 1300 dolar seviyelerine ulaştı.
Yani bu küresel fiyat artışları her ülkede fiyatların anormal ölçüde artacağını gösteriyor ve bunu herkes yaşıyor.
Demek ki küresel bir afet yaşıyoruz.
Bu durum tarihimizde benzer bir durumu hatırlattı bize, inşallah sonuçları benzemez.
Moğol istilası;
Moğollar 1220 lerde önce bugünkü İran ve Hazar çevresinde kurulu olan Harzemşahlar Devletini istila etti. Buradan Türkmenlerin bir kısmı Anadolu’ya göç etmeye başladı.
Anadolu’ya Moğol istilasından sonra gelenler önce gelenler kadar şanslı değillerdi. Çünkü bu sırada Türkmenlerin hayat tarzlarına ve ekonomik yapılarına uygun sahalar çok azdı. Daha önce Anadolu'ya gelen Türkmenler tarafından kışlak ve yaylaklar tutulmuş vaziyetteydi. Özellikle Doğu Akdeniz ve Güney-Doğu Anadolu bölgesinde göçebe gelen bu yeni unsurların yaylak ve kışlak ihtiyaçlarını karşılayacak genişlikte ve büyüklükte kışlak ve yaylak kalmamıştı. Bu yüzden daha önce Anadolu'ya gelen Türkmenlerle sonradan gelen Türkmenler arasında sürekli bir yaylak kışlak kavgaları yaşanmaktaydı.
İşte bu huzursuzluk Baba İshak isyanı için müsait bir ortam oluşturdu.
Baba İshak siyasi bir isyan peşindeydi ama kullandığı dil farklı oldu. Güvenilir insan imajı sergilemek için önce dünyevi arzu ve ihtiraslardan arınmış bir veli gibi davrandı. Aslında Şeyh Edebali’nin de dahil olduğu bilhassa Irak, İran ve Anadolu'da büyük bir alana yayılmış olan “Vefaiye” tarikatına mensup idi.
Baba İshak göçebelerin iktisadi ve toplumsal sıkıntılarını istismar ediyor. Çevresindeki Türkmenler üzerinde etkili olmakla birlikte yerli halkları, Kürtleri ve Hıristiyanları da kendi siyasi ve dini düşüncelerine davet ediyordu. II. Gıyaseddin Keyhüsrev'e karşı açıktan cihad ilanına başlamış olup, onun sefahat içinde geçirdiği hayatı çevresindeki insanlara kötülüyor Türkmenlere sultanın sefih bir hayat yaşadığını ve halka karşı zalim olduğunu, sultanın vaktini devlet işleri yerine içki ve eğlence meclislerinde geçirdiğini, devlet adamlarının da kendisine uyduğunu, dolayısıyla Allah'ın yolundan uzaklaştığını sürekli etrafındakilere anlatıyordu.
İnsanların Moğol istilasından yurt bulmakta zorlandığı zorlukları devamlı istismar etti. Böyle krizlerde çözüm bulmanın zaman aldığı gerçeğini göz ardı ederek halkı isyana teşvik etti ve bunda başarılı oldu.
Anadolu Selçuklu Devleti tarihindeki en büyük Türkmen ayaklanması olan ve 1240 yılında başlayan Baba İshak isyanı, Anadolu’da dar bir alana sıkışıp kalan ve yoksullaşan göçebe Türkmenler’in, II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in yönetimdeki bazı uygulamaları sebebiyle Baba İshak’ın çevresinde toplanması ve bu gruba Halep ve Antep yöresine sürgün edilmiş olan Harezm Türklerinin de eklenmesiyle gelişmiş ve Adıyaman ve Kâhta civarında başlayıp Malatya, Maraş, Sivas, Tokat ve Amasya’ya kadar yayılan dini görünümlü siyasi bir isyandır.
İsyan büyük zorluklarla bastırılmasına rağmen, Anadolu Selçuklu Devleti askeri, siyasi ve ekonomik bakımdan zayıflamış, Moğollar’ın birlik içerisindeki Anadolu’ya girmeye cesaret edemezken bu dağılma ve iç çatışma sonrasında Kösedağ Savaşı’nda (1243) Moğollara yenilmiş ve Anadolu toprakları yavaş yavaş Moğol hâkimiyetine girmiştir.
Sonuç, istilaya ortam hazırlandı ve tamamen muhalif olmaya dayalı, bölgede daha önce Bizansa isyan eden hristiyan akımlarını da örnek alan çok benzerlikler barındıran heterodoks bir din akımı yaygınlaştı.
Bugün benzer şekilde bir güruh ortaya çıktı. İslami kabul ettikleri iktidara devamlı ahlak üzerinden muhalefet yapan daha önce İslamcı, muhafazakar olan kesimlerin şu anda deizme, ibadetsiz din anlayışına, önce insan olma diye temelsiz bir dünya görüşüne kaydığına şahit oluyoruz . Daha önce kendilerinin savundukları her şeyi inkar etme gayreti bu insanları kendi gerçeklerini inkar durumuna sürükledi, bu dini inanışlarına da sirayet etti. Açık gerçeklere kulp takma gayreti akidelerinin temelini de kayganlaştırdı.
İnşallah günümüzün Baba İshak’ı Bay Kemal’e iyice angaje olup dünyanın yaşadığı küresel afeti istismar edip ülkenin felaketine sebep olmazlar.
