KKM 2021 Aralık ayında çıkartılmıştı.
Türkiye 2013 yılı itibariyle ABD’nin ülkedeki operasyon
maşası Fetö ile açıktan kavgaya başladı. Suriye’de yine ABD’nin kurmaya
çalıştığı YPG koridor terör devletini engellemek için Türkiye karşı harekatlara
girişmeye başladı. Ukrayna savaşından
sonra Rusya’ya açıktan yapılan yaptırım girişimleri Türkiye’ye adı konulmadan
yapılma başlandı.
Ülkeden sıcak para çekildi, yabancı sermaye girişleri azaltıldı.
Dönem dönem TL’ye Londra merkezli spekülatif operasyonları yapıldı. En son Barış
Pınarları operasyonları öncesi bu durumu Trump açıktan ilan etti. "Çizilen
çerçeveyi aştığını düşünürsem, Türkiye'nin ekonomisini yerle bir ederim. Daha
önce bunu yaptım!" şeklinde tweet attı.
Türkiye ekonomisi bu döviz kıtlığıyla Pamdemi’ye yakalandı
ardından Ukrayna savaşıyla birlikte petrol, doğalgaz ve gübrenin yüksek fiyat
artışı yaşandı.
Pandemi ve savaşla beraber emtia fiyatları yükseldi, bütün ülkelerde
enflasyon yaşanmaya başlandı. Pandemi’de piyasayı destekledikleri için bütün
ülkelerin borçlanması arttı, faizler yükseldi.
Türkiye bu durumda ekonomi yönetimi açısından iki yoldan
birini deneyecekti.
Bugün uygulanan ekonomi sistemi gibi faizleri artırıp,
kredileri dizginleyip, piyasayı soğutup enflasyonu durdurmayı seçecekti. Ya da
piyasayı canlı tutup, iflasları engelleyip, işsizliğin patlamasına meydan
vermemek için enflasyonu göze alacaktı.
Türkiye’nin diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden farklı
bazı özel durumları vardı. Artan genç nüfus, Suriye’deki savaşın içinde olmak,
batı ülkelerinin nerdeyse tümüyle gergin dudumda olmak, BAE, İran gibi batı ile
stratejik ilişki içerisinde olan bölge
ülkeleriyle vekalet savaşları yürütüyor durumda olmak.
Bütün bunlar yüzünden Türkiye canlı ekonomiye mecburdu. Türkiye Pandemi sonrası piyasayı
yavaşlatsa milyonlarca kişi işsiz kalırdı binlerce işletme batardı. Çünkü
Türkiye devamlı büyüyen bir ekonomiydi. Avrupa ülkeleri gibi onlarca yıldır
sömürüyle, sanayiyle para biriktirmemişti. Avrupa ülkelerinde nüfus artışı
yoktu devamlı işgücüne milyonlar katılmıyordu. Hiçbiri Türkiye gibi sıcak
çatışmanın içerisinde değildi. Bizden başka hiçbir gelişmekte olan ülkeye adı
konulmamış sıcak para ve doğrudan yatırım ambargosu uygulanmıyordu ve çok daha
vahimi ülkenin ana muhalefetinin de içinde olduğu bir blok ülkenin 40 yıllık
terör örgütünün partisiyle ittifak yapmıyor diğer darbeci örgütünden de akıl almıyordu.
Bu şartlarda 2021 yılı sonuna doğru döviz üzerinden gerek yerli gerek yabancı spekülasyon
merkezleri halkı dövize yönlendirme çalışması netice verdi ve döviz hızla
yükselmeye başladı. Ülkenin döviz sıkıntısı vardı ama spekülatif hamleler
olmasa döviz belli periyotta artacaktı ve bu bugün sorun olmadığı gibi o gün de
olmayacaktı.
Spekülatif artışı durdurmak için Kur Korumalı Mevduat devreye sokuldu.
Bunun bir maliyeti olacağı biliniyordu. KKM doların normal
seyrinde artmasını sağladı. Yani ödenen bedel dövizde spekülatif artışı
engellemek içindi. Bu spekülasyonu hangi çevreler yapıyordu bugün unutuluyor.
Dövizin artacak olmasını KKM engellemedi, döviz serbest piyasada
artacaksa artar bizde öyle olmuyordu dolar bir gecede 9’dan 17’ye
çıkıp 11’e düşüyor KKM’den sonra normal fiyatını buluyordu.
Diğer taraftan KKM zengine para transferiydi deniyor.
Halbuki KKM’ye ilk girenler aslında fedakarlık yapanlardı.
Çünkü KKM’de mevduat faizinde sınır koyulmuştu. En yüksek 17
olabilecekti. Halbuki o tarihte enflasyon % 36’ydı.
Yani vatandaş parasını mevduata yatıracak eğer dolar çıkarsa dolarını
alacaktı ama alacağı faiz sınırlı olacaktı, dolar faiz kadar artarsa fazla faiz
alamayacaktı Dışarıdakiler mevduata yatırırsa serbest piyasada daha fazla faiz
alabilecekti.
Zaten parası dolarda olanların az bir kısmı dolarını bozup
KKM’ye yatırdı. Çünkü spekülasyon çetesi yaygaraya devam ediyordu. Devletin KKM’de
sözünü tutamayacağını insanların dolarına el koyacağını söylüyordu. Buna rağmen
devlete güvenenlerin sisteme girmesi, piyasanın dengelenmesi için yeterli oldu.
KKM için ödenen bedeli
şöyle görmek lazım. Nasıl terör örgütü ile mücadelede milyarlar harcıyorsak ekonomi
alanında bize yapılan iç ve dış operasyonlar için de bir bedel ödedik.
