Muhaliflerin dilinde bir iddia var. ‘’2 milyon mühürsüz oy geçerli sayıldı, bu
YSK’ya nasıl güveneceğiz’’ diye. Olay şuydu;
Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin
oylandığı 16 Nisan 2017 günü yapılan referandumda mühürsüz oy pusulaları konusu
gündeme gelmişti.
Bu seçimde beklenmeyen bir şekilde akşam
üstü çok sayıda mühürsüz pusulalarla oy kullandırıldığı haberleri gelmeye
başladı.
İşte burada bir akıl devreye girmiş
kanundaki açıktan yararlanarak seçimlere şaibe karıştı havası vermek
istenmişti. Bu Fetö'nün 2014'ten beri ülkeye yaptığı saldırıların yeni bir
aşamasıydı.
Burada kullanılan yasal açık şuydu;
İlgili seçim yasasının 101. Maddesinde
Arkasında sandık kurulu mührü
bulunmayan,
… oy pusulaları geçerli değildir”.
diye geçmektedir. Peki bu mührü oy
pusulalarına kim vuracak?
Sandık kurulu başkanı vuracak.
Yani seçim sandığı kurulan okullara oy
pusulaları dağıtılıyor o mühür orada sandık kurulu başkanı tarafından
vuruluyordu.
Sandık kurulu dikkat etmez, ihmal eder veya
kasıtlı olarak bu mühür vurulmazsa ne
olacak? Çünkü mühürsüz oldukları ancak
akşam sandıklar açıldığında fark edilecektir.
Bu vazifeyi kanun, bir kamu görevlisine
vermemişti o dönemde sandık kurulu başkanları kamu görevlisi olmak zorunda
değildi.
2018'de yapılan değişiklikten önce yasa
şöyleydi:
SANDIK KURULU BAŞKANININ SEÇİMİ
Madde 22 - İlce seçim kurulu toplanarak,
sandığın konacağı seçim bölgesi içindeki veya dışındaki seçmenler arasından iyi
ün sahibi olmakla tanınmış, okur-yazar kimselerden, kurula bağlı seçim
bölgelerindeki sandıklardan her biri için birer kişi olmak üzere bir liste
düzenlenir.
Kurul, bunlardan birini açık ad çekme
ile sandık kurulu başkanlığına seçer.
Sandık kurulu başkanının görevi başına
gelmemesi halinde, yerine kurul üyelerinden en yaşlısı başkanlık eder.
Yasadaki bu açık, bir akıl tarafından
kullanıldı ve o seçimde örgütlü olarak çok sayıda oy pusulası mühürlenmemiş
olarak halkın önüne konuldu. Bu tür mühürlenmemiş oy pusulalarının hangi
bölgelerde olduğuna bakıldığında Güneydoğu Anadolu bölgesinde yoğunlaştığı
görülmektedir. (Haritası yukarıda) Bilindiği gibi o dönemde oralarda, özellikle
köylerde örgüt kontrolü ileri noktadaydı.
Seçim akşamı YSK toplanıp bir karar
vermek zorunda kaldı, Evet yasada bu oyların geçersiz sayılması gerektiği
halde, halkın iradesini sandığa yansıtmasına engel bir durum yoktur çünkü oy
pusulaları fligranlıdır sahte değillerdir denilerek seçim kurtarıldı.
Çünkü YSK daha önceki seçimlerde de mühürsüz oyları geçerli saydığı kararlar
almıştı.
2017 referandumunda bir operasyon yapıldığı devlet tarafından
anlaşıldığı için seçim kanununda bazı değişiklikler yapıldı.
Birincisi çok önemli olan sandık
başkanlığı işi kamu görevlilerine verilmesi sağlandı ikinci olarak da mühür
vurulma işi kasten yapılabileceği için fligranlı oy pusulası dikkate alınarak
mühür olmasa da oylar geçerli sayılır diye madde değiştirildi.